
20 Yanvar faciəsindən 32 il keçir. Bir gəncin ömrü qədər zaman kəsiyi. Ağrısı, acısı daha dərin, daha gənc olan bir faciə. Hər ilin bu gününü insanlar, şahidlər ürək ağrısı ilə xatırlayır.
1990-cı il yanvarın 19-dan 20-nə keçən gecə, saat 23:30-da Bakı şəhərinə keçmiş Sovet İttifaqının qoşun hissələri tərəfindən fövqəladə vəziyyət elan edilmədən yeridilir və dinc əhaliyə divan tutulur. Bu qanlı olay nəticəsində insanlar qətlə yetirilir, yaralanır və itkin düşür. Fövqəladə vəziyyətin tətbiqi əhaliyə elan olunanadək hərbi qulluqçular 82 nəfəri amansızcasına qətlə yetirir, 20 nəfəri ölümcül yaralayır. Fövqəladə vəziyyət elan edildikdən sonra isə yanvarın 20-də və sonrakı günlərdə Bakı şəhərində 21 nəfər öldürülür. Fövqəladə vəziyyətin elan olunmadığı rayonlarda — yanvarın 25-də Neftçalada və yanvarın 26-da Lənkəranda daha 8 nəfər qətlə yetirilir.
Sovet Ordusu qoşunlarının qanunsuz yeridilməsi nəticəsində Bakıda və Azərbaycan rayonlarında 146 nəfər öldürülür, 744 nəfər yaralanır, 841 nəfər qanunsuz həbs oluur. Hərbi qulluqçular tərəfindən 200 ev və mənzil, 80 avtomaşın, o cümlədən təcili yardım maşınları, yandırıcı güllələrin törətdiyi yanğın nəticəsində dövlət əmlakı və şəxsi əmlakı məhv edilir. Həlak olanların arasında qadınlar, uşaqlar və qocalar, həmçinin təcili yardım işçiləri və milislər olur. Qara Yanvar faciəsi nəticəsində SSRİ Konstitusiyası və Azərbaycan SSR Konstitusiyası kobudcasına pozulur, Azərbaycan Respublikasının suveren hüquqları tapdalanır. Qabaqcadan hazırlanan bu təcavüzkarlıq aksiyası Azərbaycan xalqının demokratiya və milli azadlıq uğrunda mübarizəsini boğmaq, xalqı təhqir edərək ona mənəvi zərbə vurmaq məqsədi daşıyırdı əlbəttə.
20 Yanvar faciəsi kədərli faktları ilə yanaşı, həm də bir xalqın dirənişinin göstəricisidir. Güllə altında ölən, yaralanan, ancaq mübarizə əzmini itirməyən bir gün kimi qalıb yaddaşlarda
Türkiyə Azərbaycan Qardaşlıq İctimai Birliyinin və TAQ. az kollektivi adından 20 Yanvar şəhidlərinin yaxınlarına başsağlığı verir, dünyasını dəyişənlərə rəhmət diləyirik. Mübarizə əzmin əbədiyaşar olsun Azərbaycan!
DAHA BƏSDİR AĞLADIĞIN...(Abil İslam)
Qərənfilim, yasa qismət olmusan,
Ləçəyində göz yaşları solmusan.
Bu dünyadan, o dünyaya yolmusan?
Daha bəsdir ağladığın, qərənfil.
XXX
Şəhidlərə toy xalısı toxudun,
Ürəklərdə dərdi - qəmi oxudun.
Xalqım üçün təmkin olub qoxudun,
Daha bəsdir ağladığın, qərənfil.
XXX
Qeyrətini dünya gördü o günlər,
Hönkürtülər, ağlaşmalar, o ünlər.
Kədərimi sizlə böldüm, a güllər,
Daha bəsdir ağladığın, qərənfil.
XXX
Sarsıltmadı sizi, güllə səsləri,
Xalq tanıdı, bizi qıran kəsləri.
Bu bir tarix, bu da həyat dərsləri,
Daha bəsdir ağladığın, qərənfil.
XXX
Ana oğul, bacı qardaş ağlayır,
Ağıları ürəkləri dağlayır.
Nə vaxtdır ki, göz yaşımız çağlayır,
Daha bəsdir ağladığın, qərənfil.
XXX
Xeyirlə şər qardaş olub əzəldən,
Üz döndərmə, toyu olan gözəldən,
Dərdə düşsün, xalqıma dərd közərdən,
Daha bəsdir ağladığın, qərənfil !
Günel İsayeva